Điều trị chứng dư hơi

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng viết:

1) Ðiều Trị Chứng Xì Hơi

2) Tập Thể Dục Bao Nhiêu Thì Ðủ


ÐT: (714) 531-7930

E-mail: nguyentranhoang@aol.com

Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết, của từng bệnh nhân, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp.

LÀM SAO CHỮA CHỨNG ÐẦY HƠI VÀ “XÌ HƠI”?

Hỏi:

Tôi rất là rất là xấu hổ vì việc này: Bao tử tôi làm như lúc nào cũng có hơi, và nhiều khi tôi không kềm được, đang có đông người mà cứ “tủm tủm”. Có cách nào để chữa bệnh này không? (một người không muốn nêu tên)

Ðáp:

Có rất nhiều nguyên nhân làm cho đầy hơi. Và do đó tùy theo nguyên nhân mà cách chữa khác nhau.

Nếu bên cạnh việc đầy hơi, ông có triệu chứng gì khác, như đau bụng, tiêu chảy, tiêu ra máu, sụt cân, vân vân, nguyên nhân có thể là các bệnh có thể nguy hiểm như viêm ruột, ung thư... và ông nên đi bác sĩ càng sớm càng tốt.

Nếu chỉ hay bị “xì hơi” thôi mà không có triệu chứng khác, thường gặp nhất là do cách ăn uống, thiếu vận động, hoặc một hội chứng gọi là hội chứng nhột bụng (irritable bowel syndrome).

Việc đầu tiên nên làm là kiểm tra xem các thức ông đang ăn uống hàng ngày, có thức nào là thủ phạm hay không. Ông cần một “nhật ký ăn uống” để làm điều này có hiệu quả (phải ghi xuống một cuốn sổ). Ðầu tiên ông nên hạn chế các thức ăn uống hàng ngày, để dễ kiểm soát xem thức ăn nào hay tạo ra hơi trong ruột của mình nhiều. Mỗi ngày, ông viết vào sổ tay xem hôm đó mình ăn những gì, và mức độ đầy hơi tăng hay giảm như thế nào.

Các thức hay tạo ra hơi nhiều, đầu tiên là sữa và các chất có sữa. Nếu đây là thủ phạm, ông nên tạm ngưng dùng chúng một thời gian, sau đó dùng lại ít ít, rồi tăng lên từ từ, đến mức nào mà bắt đầu thấy bắt đầu “dư hơi” thì ngừng lại ở mức đó.

Nhai kẹo cao su, hút thuốc (nuốt hơi), và một số loại thức ăn khác cũng có thể tạo ra nhiều hơi. Các thức ăn này gồm: Giá (Brussels sprouts), các thức ăn có chất cám (bran), các loại đậu (beans), bắp cải (cabbage), các loại đường nhân tạo (artificial sweeteners), các loại nước nước có ga (carbonated beverages) và rượu (alcohol). Mức độ tạo ra hơi của mỗi loại thức ăn ở mỗi người khác nhau. Khi biết được nguyên nhân, ta có thể bớt loại đó lại tới mức không còn nhiều hơi quá. Không nên bỏ hẳn nếu đó là các loại thức ăn tốt như sữa, đậu, rau.

Một số phương pháp khác tuy đơn giản nhưng cũng quan trọng trong việc giúp làm bớt đầy hơi:

- Ăn chậm, nhai kỹ. Vì đầy hơi là dấu hiệu của thức ăn không tiêu hóa tốt. Nhai để nghiền nát thức ăn và giúp cho các loại men trong nước bọt góp phần tối đa vào việc tiêu hóa thức ăn.

- Ăn uống một cách thoải mái. Thoải mái, tránh căng thẳng là một cách tránh đầy hơi.

- Ði bộ, vận động nhẹ nhàng sau khi ăn, và thể dục thường xuyên, giúp đẩy hơi xuống phần dưới của ruột.

- Một động tác thể dục đơn giản có thể giúp giảm đầy hơi là nằm ngửa, co đầu gối phải lên ngực, ép xuống, giữ khoảng mười giây, rồi sau đó qua đầu gối bên kia, lập lại nhiều lần.

Nếu các biện pháp trên chưa đủ hiệu quả, một số thuốc bán không cần toa bác sĩ có thể giúp trong một số trường hợp. Một trong số các thuốc này là các thuốc có chứa chất simethicone, có thể giúp làm vỡ các bóng hơi trong phần trên của hệ thống tiêu hóa. Chất này có trong các thuốc như Di-Gel, Mylanta Gas, Maalox... Thuốc chỉ có hiệu quả trong một số trường hợp.

Một số chất khác có thể mua không cần toa bác sĩ, cũng có thể làm giảm đầy hơi là:

- Lactase: Làm giảm đầy hơi do các thức ăn có chất sữa, lactase có trong các sản phẩm như LactAid, Lactrase, and Dairy Ease.

- Alpha galactosidase: Là một loại men, giúp tiêu hóa một số chất bột đường phức tạp (complex carbohydrates). Chất men này giúp tiêu hóa chất đường có trong các loại đậu và một số rau trái. Alpha galactosidase có trong sản phẩm có tên là Beano.

- Bismuth: Là một chất làm giảm viêm bao tử và ruột, và đôi khi có thể làm giảm đầy hơi. Nó cũng có thể làm giảm bớt mùi hôi khi ợ hơi. Chất này có trong Pepto Bismo. Và thuốc này làm cho phân có màu đen.

- Than hoạt tích (activated charcoal), đôi khi cũng có thể làm giảm hơi trong phần dưới ruột già. Chất này có thể làm bón và cũng làm cho phân có màu đen.

- Ðôi khi, uống nước ấm hoặc nước trà với vài giọt tinh dầu bạc hà, quế, hay gừng sau khi ăn, cũng có thể giúp cho một số bệnh nhân.

Một số thuốc khác cũng có thể làm giảm đầy hơi. Tuy nhiên, các thuốc này cần phải được bác sĩ (thăm khám trước khi) kê toa.

Nói tóm lại, để giảm chứng đầy hơi, và “xì hơi”, ta cần chú ý đến chế độ ăn của mình, vận động thể lực đúng mức. Một số thuốc mua không cần toa bác sĩ có thể giúp ích. Nếu các biện pháp trên không có hiệu quả như ý, bác sĩ có thể kê toa một số thuốc có thể có hiệu quả hơn.

Nếu bên cạnh việc đầy hơi, ta còn có các triệu chứng khác như sụt cân, rối loạn về tiêu hóa, đau bụng... ta cần phải đến bác sĩ càng sớm càng tốt, vì đó có thể là triệu chứng của một bệnh nguy hiểm.

Mong ông sẽ giải quyết được vấn đề và luôn mạnh khỏe.

TẬP THỂ DỤC BAO NHIÊU THÌ ÐỦ

Hỏi:

Có lúc tôi nghe nói tập thể dục 20 phút mỗi ngày, ba ngày mỗi tuần là đủ. Có lúc lại nghe nói năm lần, mỗi lần 30 phút. Rồi lại sáu lần, mỗi lần một tiếng. Rồi lại có người nói tập mỗi lần chỉ cần 10 phút nhưng phải tập mạnh, và tập vài lần mỗi ngày. Như vậy là như thế nào? Tập như thế nào mới đủ? (ông Thịnh, Irvine)

Ðáp:

Tất cả những điều ông kể trên đều từng là các khuyến cáo của các hội y khoa. Vì người ta luôn có các nghiên cứu và tìm ra các điều mới, nên các khuyến cáo đôi khi thay đổi đến mức chóng mặt.

Nói chung, nguyên tắt là nếu có thể sắp xếp thì giờ và đủ sức, thì tập mỗi ngày vài lần một cách mạnh mẽ (vigorously) là tốt nhất. Tuy nhiên, thật ra, bao nhiêu là đủ là tùy theo sức và hoàn cảnh của mỗi người.

Ðối với những người lớn tuổi (hoặc không lớn tuổi lắm mà do bệnh tật làm cho) sức yếu, thì vận động nhẹ nhàng, làm vườn, làm việc nhà, múa vài bài Tai Chi, cũng giúp làm giảm nguy cơ bị các bệnh tim mạch.

Nếu ta không có thì giờ, và do công việc làm mà không vận động thể lực nhiều lắm, thì tập thể dục nhẹ nhàng vài lần một tuần cũng làm giảm nguy cơ bị các bệnh tim mạch xuống phân nữa.

Nếu đã tập thể dục vài lần một tuần, thì mục tiêu kế tiếp là tập mỗi ngày. Tập mỗi ngày, sẽ giúp tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, và ích lợi cho tim mạch sẽ tăng lên.

Khi đã tập hàng ngày rồi, thì, tăng lên vài lần mỗi ngày, với các động tác mạnh hơn, sẽ càng tốt.

Tóm lại, nguyên tắc là nên vận động thể lực, và tìm cách gia tăng thể dục, tùy theo sức mình và thời gian cho phép. Dĩ nhiên, nếu ta coi sức khỏe là ưu tiên hàng đầu, thì ta phải “cho phép” thời gian cho việc quan trọng này. Thể dục sẽ giúp ta làm việc hiệu quả hơn để bù lại khoảng thời gian ta dành cho nó.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, thể dục không chỉ có lợi cho tim mạch, mà còn giúp phòng một số bệnh ung thư, tiểu đường... Tình trạng thiếu bền sức có thể biến thành các bệnh kinh niên như tiểu đường, cao huyết áp, vân vân, chỉ trong vòng hơn mười năm.

Mong rằng ông sẽ tìm ra giờ để nghỉ ngơi và thể dục hàng ngày.

Thân mến

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng